Во овие тешки времиња, во кои општото функционирање е отежнато со секојдневното соочување со пандемијата на ковид-19, културата се бори да опстои и со своите програми да понуди содржини на публиката кои едуцираат, анимираат, нудат отклон од секојдневното соочување со буквалноста на реалноста, вели Ана Франговска, кустос во Националната галерија каде се отворени четири изложби.

Исторемено, независната група Арс акта организираше свој проект, а Здружението на ликовни критичари – AICA Македонија го одржа своето годишно собрание на тема „Обликување на состојбата на промени“. „Најнапред, кога започна пандемијата, повеќе се активиравме на социјалните мрежи, кадешто спроведовме неколку проекти кои беа во контекст на времето што го живеевме. Овие месеци ноември и декември, објектите на Националната галерија се полни со уметнички проекти во физички простор, па така во Даут пашин амам е поставена е ретроспективната изложба на Решат Амети, а во Чифте амам се отвори изложбата на Моника Мотеска „Везење во камен“, а потоа и изложбите на двата пилот проекти кои годинава ги спроведе Националанта галерја, а тоа се конкурс за зрел уметник и конкурс за двајца млади уметници што резултираше со интерсна и прекрасна селекција на автори и проекти. За најдобар проект на зрел уметник беше избран „Нови пејзажи – архив на реалноста“ на Роберт Јанкулоски и изложбите на младите Викторија Попоска и Дарко Комненовиќ, поставени во Мала станица“, вели Ана Франговска, кустос во Националната галерија.

Таа беше кураторка и на независниот проект на здружението Центар за култура и уметност Арс акта на тема „Траумакултура“ во кој учествуваа уметниците Игор Сековски, Славица Јанешлиева, Гоце Наневски и Борис Шемов. „Уметниците на мошне интересен и интригантен начин решија да се ослободат од ракавиците на пристојноста и да проговорат за својата интима и да ги кажат своите визуелни сондирања за темата Траумакултура, т.е. болката или сите трауми со коишто се соочуваме во нашето секојдневие поаѓајќи од лични ситуации и проблеми или пак општествени проблеми кои влијаат врз нашата психа и здраворазумно размислување.

Оваа изложба се реализираше во неинституционален простор, во една фабрика шо се наоѓа надвор од централното градско подрачје во стариот Металски завод Тито за да се акцентира реалицјата култура – институција, од една страна, а од друга страна таа изгубена врска со природата особено во вакви пандемиски времиња, а не беа исклучени и рефлексиите што се однесуваат на општествените трауми; системот за едукација и други проблеми со кои се соочуваат културните работници“, рече Фтанговска.